Vai trò của sắt phế liệu trong ngành luyện kim là gì? Cùng tìm hiểu ngay trong nội dung bài viết dưới đây nhé.
Vai trò của sắt phế liệu trong ngành luyện kim
Vai trò của sắt phế liệu trong ngành luyện kim được xem là chiến lược trong ngành luyện kim hiện đại. Không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường mà còn góp phần duy trì nguồn nguyên liệu ổn định. Bài viết dưới đây sẽ phân tích toàn diện vai trò của sắt phế liệu trong ngành luyện kim. Cũng như chi tiết về quy trình tái chế đến lợi ích kinh tế và môi trường.
Tổng quan về vai trò của sắt phế liệu trong ngành luyện kim
Trong bối cảnh tài nguyên thiên nhiên ngày càng cạn kiệt thì ngành luyện kim cũng đang dần chuyển mình mạnh mẽ theo hướng bền vững. Một trong những giải pháp hiệu quả nhất hiện nay chính là sử dụng sắt phế liệu – nguồn nguyên liệu thứ cấp có giá trị cao. Qua đó góp phần giảm thiểu chi phí sản xuất, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường một cách hiệu quả. Cụ thể thì:
Sắt phế liệu là gì?
Sắt phế liệu là các sản phẩm, vật liệu chứa sắt đã qua sử dụng. Tuy không còn giá trị sử dụng ban đầu nhưng vẫn có thể tái chế và khiến vật liệu hồi sinh. Nguồn sắt phế liệu thường xuất phát từ vật liệu xây dựng cũ như khung thép, cốt pha, lan can… Hay các vật liệu sản xuất máy móc, thiết bị đã bị hỏng: động cơ, máy công nghiệp, linh kiện… Hoặc các món đồ gia dụng làm từ sắt: tủ lạnh, máy giặt, bếp gas, bàn ghế sắt… Ngoài, phế liệu sắt còn xuất phát từ phế phẩm sản xuất như: vụn sắt, mạt sắt, thép gỉ…
Quy trình tái chế sắt phế liệu trong luyện kim
Có thể nói, vai trò của sắt phế liệu trong ngành luyện kim xuất phát từ việc tái chế. Theo đó, sắt phế liệu sẽ trải qua nhiều công đoạn tái chế để phục hồi khả năng sử dụng. Về cơ bản thì quy trình tái chế sắt phế liệu được thực hiện theo các bước:
- Thu gom và phân loại theo độ tinh khiết, kích thước, loại hợp kim
- Loại bỏ tạp chất như nhựa, cao su, sơn…
- Cắt và nghiền bằng máy để giảm kích thước vật liệu
- Làm sạch dầu mỡ, bụi bẩn và tách kim loại khác bằng nam châm
- Nấu chảy ở nhiệt độ khoảng 1538°C để chuyển sang dạng lỏng.
- Tinh luyện, loại bỏ tạp chất và điều chỉnh thành phần hóa học để đạt tiêu chuẩn luyện kim
- Đúc bằng khuôn hoặc cán thành tấm, cuộn, thanh thép
Ứng dụng sắt phế liệu trong luyện kim
Hiện nay, sắt phế liệu hiện được sử dụng để sản xuất nhiều loại hợp kim. Điển hình là:
- Thép cacbon: Dùng trong xây dựng, sản xuất máy móc
- Thép hợp kim: Dùng trong ngành ô tô, hàng không, đóng tàu
- Thép không gỉ: Dùng trong y tế, thực phẩm, trang trí nội thất
- Gang: Dùng trong sản xuất phụ tùng, thiết bị công nghiệp
Lợi ích và vai trò của sắt phế liệu trong ngành luyện kim
Trên thực tế, việc tái chế sắt phế liệu mang đến nhiều lợi ích thiết thực cho cộng đồng. Cũng như đóng vai trò to lớn trong việc bảo vệ môi trường và thúc đẩy kinh tế phát triển.
Đối với môi trường
- Giảm khai thác quặng sắt: Giảm áp lực lên tài nguyên thiên nhiên
- Tiết kiệm năng lượng: Tái chế sắt tiêu tốn ít năng lượng hơn sản xuất từ quặng nguyên sinh
- Giảm phát thải khí nhà kính: Giảm CO₂, NOx, SOx trong quá trình luyện kim
- Giảm ô nhiễm nước và không khí: Theo thống kê, tái chế sắt giảm 86% ô nhiễm không khí và 76% ô nhiễm nước
Đối với kinh tế
- Giảm chi phí sản xuất: Giá sắt phế liệu thấp hơn quặng nguyên sinh
- Ổn định nguồn cung: Dễ thu gom, không phụ thuộc vào khai thác mỏ
- Tăng hiệu quả sản xuất: Quy trình luyện kim từ phế liệu nhanh hơn, ít công đoạn hơn
- Tạo việc làm: Từ khâu thu gom, phân loại đến chế biến, vận chuyển
Xu hướng sử dụng sắt phế liệu toàn cầu
Có thể thấy, vai trò của sắt phế liệu trong ngành luyện kim là rất quan trọng và mang đến nhiều lợi ích cho môi trường, kinh tế và cả cộng đồng. Chính vì vậy, xu hướng tái chế sắt phế liệu ngày càng phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu. Bằng chứng là từ các số liệu thống kê thực tế cho thấy, có hơn 40% thép sản xuất từ phế liệu tại các nước châu Âu. Còn tại Mỹ có đến 70% thép sản xuất từ sắt phế liệu.
Với khu vực Châu Á thì Trung Quốc đang tăng tỷ lệ sử dụng phế liệu để giảm ô nhiễm. Riêng Việt Nam, ngành luyện kim đang đẩy mạnh thu mua và tái chế sắt phế liệu. Tuy việc sử dụng sắt phế liệu tại đây vẫn chưa có một con số lý tưởng nhưng xu hướng sẽ tăng mạnh mẽ trong tương lai gần.
Thách thức khi sử dụng sắt phế liệu hiện nay và cách khắc phục
Một trong những thách thức lớn nhất của việc sử dụng sắt phế liệu chính là chất lượng không đồng đều do ảnh hưởng từ khâu phân loại và loại bỏ tạp chất trong quá trình sản xuất còn tồn đọng sơn, dầu, kim loại khác,… Những tạp chất này sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp và làm giảm chất lượng thành phẩm một cách đáng kể. có thể làm giảm chất lượng sản phẩm. Hơn hết là chi phí xử lý ban đầu khá cao do cần đầu tư máy móc, công nghệ để làm sạch và tinh luyện.
Theo đó, giải pháp khắc phục hiệu quả những hạn chế này là đầu tư công nghệ tái chế hiện đại như: Máy nghiền, lò luyện cảm ứng, hệ thống lọc khí. Đồng thời chủ động hơn trong việc xây dựng chuỗi cung ứng phế liệu từ thu gom, vận chuyển đến chế biến. Ngoài ra, nên chú trọng đào tạo nhân lực chuyên môn gồm: Kỹ sư luyện kim, công nhân phân loại, công nhân vận hành máy móc,… Cũng như nắm bắt cơ hội và tận dụng các chính sách hỗ trợ từ nhà nước như: Giảm thuế, hỗ trợ vốn, khuyến khích doanh nghiệp tái chế.
Kết luận
Vai trò của sắt phế liệu trong ngành luyện kim ngày càng trở nên quan trọng, đặc biệt là trong bối cảnh phát triển bền vững. Vì vậy, việc tận dụng nguồn nguyên liệu thứ cấp này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn một cách tối ưu.
Xem thêm:
Công ty thu mua phế liệu tại TpHCM
